Nữ sinh trường Quốc Gia Nghĩa Tử, hình lúc các cô tham gia văn nghệ tại trường. Theo như lời của cựu học sinh trường cho biết: “1 bé năm nay 73 tuổi (3) 1 bé 72tuổi (1)
2 bé 71 tuổi (4 và 5)
1 bé đã mất năm 2014 ở tuổi 60
Bạn cùng lớp và lớp đàn em
Các bạn tôi thời ấy đẹp thế !!
Người chụp tấm ảnh này là thầy tôi - đã qua đời 😢😂”
P/s: Trường Quốc Gia Nghĩa Tử
Đường Võ Tánh gần Ngã tư Bảy Hiền,
thuộc Tân Sơn Hòa, Gia Định (Posted by Lê Thy)
Theo tài liệu [1] : Cơ sở Giáo Dục Quốc Gia Nghĩa Tử Sàigòn là một ngôi trường trung học đệ nhị cấp giảng dạy theo ba chương trình giáo dục phổ thông, kỹ thuật và tổng hợp. Trường trực thuộc Viện Giáo Dục Quốc Gia Nghĩa Tử (Bộ Cưụ Chiến Binh) về hành chính và tài chính, nhưng về chuyên môn Trường lại lệ thuộc Bộ Giáo Dục. Học sinh nam và nữ của Trường là các cô nhi, con cái của tử sĩ và thương phế binh trong Quân Lực Việt Nam Cộng Hòa.
Theo tài liệu [2] : ‘’Trường Quốc Gia Nghĩa Tử có thể nói là trường học lớn nhất Sàigòn lúc bấy giờ. Trong khi nhiều trường khác còn chật hẹp, phương tiện học tập còn thiếu thốn thì trường này rộng mênh mông, cái chi cũng có, vừa dạy chữ vừa dạy nghề. Các em học sinh nào có cha anh tử trận đều được vào học miễn phí, bất kể giàu nghèo, chứng tỏ con em tử sĩ Quân Lực Việt Nam Cộng Hòa được chánh phủ quan tâm ,chăm lo rất chu đáo ’’.
Trường được thành lập vào năm 1963 trên một khu đất rộng 5 mẫu, đường Võ Tánh khoảng giữa Lăng Cha Cả và Ngã Tư Bảy Hiền, thuộc Tân Sơn Hòa, tỉnh Gia Định.
Theo tài liệu [3] : Ý tưởng về Quốc Gia Nghĩa Tử là một viễn kiến của bác sĩ Trung Tá Trương Khuê Quan nhân dịp ông tham dự một hội nghị tại Hòa Lan năm 1957, bàn về vấn đề giúp đỡ những đứa con của những chiến sĩ đã hy sinh trong những cuộc chiến tranh trên thế giới. Khi đó, bác sĩ Trương Khuê Quan đang là Trung Tá Cục Trưởng Cục Xã Hội Quân Đội Việt Nam Cộng Hòa.
Với ý tưởng này, sau khi trở về nước, khoảng đầu thập niên 1960, bác sĩ Quan đã trình lên Bộ Quốc Phòng . Tổng Thống Ngô Đình Diệm đã đồng ý và phê thuận ngay lập tức vì đây cũng chính là hoài bão của Tổng Thống . Mọi công việc đã được Phủ Tổng Thống trao cho Bộ Quốc Phòng phụ trách thụ lý nghiên cứu và thi hành.
Bộ Quốc Phòng và bác sĩ Trương Khuê Quan khi đó đã chỉ định Đại Úy Bùi Trọng Chi trực tiếp nghiên cứu những vấn đề liên quan. Để hợp thức hóa và để có được sự thừa nhận chính thức trên danh nghĩa, bác sĩ Quan và Đại Úy Chi đã đưa ra nhiều dự án, trong đó có việc thiết lập một danh xưng được gọi là Quốc Gia Nghĩa Tử để đặt tên gọi các con côi của Tử Sĩ, cho đến vấn đề Cơ Cấu Pháp Lý ,đó là các em phải làm đơn xin Tòa Án một phán quyết để được thừa nhận là một Quốc Gia Nghĩa Tử (tương tự như Bản Án Thế Vì Khai Sinh). Và còn cả đề án lập ra một cơ quan gọi là Quốc Gia Nghĩa Tử Cuộc…
Theo tài liệu [1] : Quốc Gia Nghĩa Tử Cuộc được thành lập do Sắc Luật số 3/62 của Chính Phủ Việt Nam Cộng Hòa .
Song song với việc nghiên cứu đề án Quốc Gia Nghĩa Tử Cuộc (là tiền thân qủa Viện Gíáo Dục Quốc Gia Nghĩa Tử), bác sĩ Quan đã vận động bạn bè và một số ân nhân, Mạnh Thường Quân ( nhóm “Nhân Sĩ Sàigòn” ) để cùng chung nhau đóng góp tài, vật, công, của vào công trình này.
Nhóm “Nhân Sĩ Sàigòn” gồm có : Trương Văn Chôm (Khoa trưởng Dược khoa), Đinh Văn Khai và Nguyễn Ang Ca (Báo Tiếng Chuông),La Thành Nghệ (Dược sĩ), Trần Ngọc Trinh (Thầu khoán), Bà Bút Trà, Nguyễn Thị Hai (Dược sĩ), Trương Văn Tố (Dân biểu), Võ Văn Ưng (Thương gia),Trần Tử Oai (Thiếu tướng), Nguyễn Văn Phước (tài liệu [4]).
Mỗi người khi đó đồng ý góp vào $200,000.00 đồng Việt Nam thời giá lúc bấy giờ, riêng kiến trúc sư Trương Đức Nguyên đóng góp phần thiết kế đồ án mà không nhận thù lao và nhà thầu Trần Ngọc Trình nhận phần xây cất cũng không tính tiền lời.
Riêng về khu đất rộng 5 mẫu trên đường Võ Tánh gần Ngã Tư Bảy Hiền trước kia dành cho Nghĩa Trang Pháp nhưng vì nhu cầu của họ không còn nữa nên Chính Phủ Việt Nam Cộng Hòa khi đó đã tặng lại cho Quốc Gia Nghĩa Tử Cuộc. Sau khi ngôi trường đã được xây cất lên xong, nhóm “Nhân Sĩ Sàigòn” sẽ tặng lại toàn bộ cho Bộ Quốc Phòng Việt Nam Cộng Hòa .
Theo tài liệu [5] : Năm 1963,Bộ Quốc Phòng Việt Nam Cộng Hòa chính thức thành lập Viện Quốc Gia Nghĩa Tử Cuộc và bổ nhiệm bác sĩ Trung Tá Trương Khuê Quan , Cục Trưởng Cục Xã Hội Quân Đội về giữ chức vụ Cuộc Trưởng Quốc Gia Nghĩa Tử Cuộc, và Thiếu Tá Bùi Trọng Chi, Phụ Tá.
Công trình xây cất tiến hành đến tháng Chín năm 1963 thì khánh thành Viện Quốc gia Nghĩa Tử. Ngày khánh thành được chính Tổng Thống Ngô Ðình Diệm đến cắt băng thể hiện tấm lòng của ông với những con em của các Quân Cán Chính VNCH đã hy sinh vì tổ quốc (tài liệu [1]). Sau đó là cuộc đảo chính 1 tháng 11 năm 1963 đã lật đổ nền Đệ Nhất Cộng Hòa. Và đây cũng chính là buổi lễ sinh hoạt ngoài công chúng cuối cùng có sự hiện diện của Tổng Thống Ngô Đình Diệm.
Bộ Quốc Phòng đã nghiên cứu dựa theo Office des Pupilles de la Nation của Pháp để thành lập Quốc Gia Nghĩa Tử Cuộc nhằm cung ứng nơi ăn ở và học hành cho con côi của các tử sĩ , thương phế binh của quân đội Việt Nam Cộng Hòa. Ngôi trường đã được thiết kế theo tiêu chuẩn Hoa Kỳ và được coi là một trong những cơ sở giáo dục khang trang, kiểu mẫu tân tiến nhất thời bấy giờ. Đây là một chương trình của chính phủ để tỏ lòng tri ân của quốc gia đối với những người đã cống hiến xương máu hoặc hy sinh cho tổ quốc. Vào thời gian đó, đa số các gia đình thương binh tử sĩ chưa được biết đến chương trình này, vì thế, niên học đầu 1963-1964, chỉ có khoảng 500 học sinh ghi danh theo học tại trường Quốc Gia Nghĩa Tử.
Để giúp điều kiện sinh sống và nơi ăn, chốn ở cho những học sinh ở xa,từ năm 1965, Viện Giáo Dục Quốc Gia Nghĩa Tử đã hoàn thành việc xây dựng thêm 4 khu nội trú cho nam và nữ học sinh lưu trú tại ngay phía sau Trường. Sĩ số nội trú cho nữ sinh là 500 em và cho nam sinh là 300.
Tổng số học sinh cho mỗi niên khóa là vào khoảng 3,500 học sinh và được chia ra thành 65 lớp ( 60 lớp tại hai tòa nhà chính và 5 lớp bên trong khuôn viên khu nội trú).
Thời gian đầu, Quốc Gia Nghĩa Tử Cuộc chỉ có một chương trình giáo dục phổ thông. Theo tài liệu [5] : Đến năm 1966 xây thêm trường Kỹ Thuật Quốc gia Nghĩa tử để khai giảng năm 1966-1967 với chủ ý đào tạo kỹ năng thực dụng. (Xem thêm chi tiết trong bài Trường Trung Học Kỹ Thuật Quốc Gia Nghĩa Tử của cùng tác giả).
Từ năm 1963 đến năm 1967, Trường Quốc gia Nghĩa tử thuộc Quốc gia Nghĩa tử Cuộc, một bộ phận của Bộ Quốc Phòng.
Đến năm 1967, thời Đệ Nhị Cộng hòa Việt Nam, Bộ Cựu Chiến Binh Quân Lực Việt Nam Cộng Hòa được thành lập và Quốc Gia Nghĩa Tử Cuộc đã được chuyển giao từ Bộ Quốc Phòng sang Bộ Cựu Chiến Binh. Kế đó, Bộ Cựu Chiến Binh đã đổi danh xưng lại thành Viện Giáo Dục Quốc Gia Nghĩa Tử, là một trong nhiều Viện trực thuộc Bộ Cựu Chiến Binh, (như Viện Quốc Gia Phục Hồi…v/v).
Tuy phụ thuộc Bộ Cựu chiến binh nhưng chương trình giảng dạy của Viện Giáo Dục Quốc Gia Nghĩa Tử do Bộ Quốc Gia Giáo dục soạn thảo, quy định thống nhất trên toàn quốc và chứng nhận. Hệ thống trường này hoạt động như một cơ quan tự trị, có ngân sách riêng, dưới quyền của một Hội đồng Quản trị gồm đại diện của Bộ Cựu chiến binh (kiêm nhiệm chủ tịch), Bộ Quốc gia Giáo dục, Bộ Quốc phòng, Bộ Tài chánh, Bộ Nội vụ và Bộ Tư Pháp. Vị Đại Diện Bộ Cựu Chiến Binh là Chủ Tịch Hội Đồng Quản Trị.
Sang năm 1968, Viện Giáo Dục Quốc Gia Nghĩa Tử lại cải tiến, áp dụng chương trình giáo dục tổng hợp cho một trường. Theo chương trình đó thì thay vì chia các lớp trung học thành Đệ nhất cấp và Đệ nhị cấp thì gom cả hai lại. Ngoài ra thay vì chia thành bốn ban như các trường trung học khác, trường Quốc gia Nghĩa tử tổng hợp chia thành 8 ban :
Ban A: Khoa học (giống như bên trung học phổ thông)
Ban B: Toán
Ban C: Sinh ngữ
Ban D: Cổ ngữ
Ban E: Doanh thương tổng quát
Ban F: Công kỹ nghệ
Ban G: Kinh tế gia đình
Ban H: Canh nông
Việc phân chia lại các ban học như trên cho thấy trung học Quốc Gia Nghĩa Tử giống như các trường trung học của Hoa Kỳ, nó đi về thực dụng nhiều hơn là phổ thông như các trường khác chỉ có 4 ban theo các chương trình giáo dục của Pháp cũ. (Tài liệu [1]).
Mô hình trường sở Quốc gia Nghĩa tử sau được trải rộng thành một hệ thống trường học tại nhiều tỉnh thành như Huế (1967), Đà Nẵng (1968), Biên Hòa (1969), Cần Thơ (1971). Một số trường có cả cơ sở để học sinh tá túc nội trú.
Sau 12 năm họat động , Viện Giáo Dục Quốc Gia Nghĩa Tử đã có tổng cộng là 7 cơ sở giáo dục trên toàn quốc (5 trường giảngLễ phát phần thưởng niên khoá 1972-19737; phát phần thưởng niên khoá 1972-197341;y theo chương trình phổ thông, 1 trường kỹ thuật, 1 trường giảng dạy theo chương trình tổng hợp) với gần 400 giáo sư và tổng số trên 16.000 học sinh từ bậc tiểu học đến trung học, trong số đó có 800 học sinh nội trú (500 nữ sinh và 300 nam sinh). Ngoài ra, Viện Giáo Dục Quốc Gia Nghĩa Tử đã cung cấp hàng trăm học bổng từ nhiều quốc gia trên thế giới cho học sinh Quốc Gia Nghĩa Tử đi du học sau khi tốt nghiệp trung học đệ nhị cấp.
Sau ngày 30 tháng tư 1975, Viện Giáo Dục Quốc Gia Nghĩa Tử bị bạo quyền Cộng Sản chiếm đoạt, nhân viên, giáo sư bị đuổi khỏi viện, phần lớn phải đi tập trung cải tạo trong thời gian dài. Học sinh cũng bị giải tán. Hầu hết sau khi tốt nghiệp trung học đều bị đối xử phân biệt trong các kỳ thi tuyển vào đại học, hay trong các cơ hội tìm việc làm, hay các cơ hội tiến thân khác.
Viện Giáo Dục Quốc Gia Nghĩa Tử bị đổi tên thành trường cao đẳng kỹ thuật Lý Tự Trọng (LTT) trên đường HVT. (Chú thích : LTT là tên của một thằng ranh con nhưng rất ác ôn, 10 tuổi không lo chuyện học hành, đi theo cộng sản tập làm khủng bố, 17 tuổi dùng súng bắn chết thanh tra mật thám Pháp để giải cứu một tên đồng đảng trong một cuộc mít tinh xách động quần chúng) .
Tài liệu tham khảo :
Nguyễn Huy /Người Việt- Quốc Gia Nghĩa Tử VNCH kỷ niệm 50 năm thành lập – 13/06/2013.
Lễ khánh Thành Thư Viện Trường Quốc Gia Nghĩa Tử – Sàigòn 1971.
Tiến Trình thành lập – Trường QGNT- (Tóm Tắt qua lời của Thầy Hoàng Xuân Thiệu).
Trang mạng – Gia đình Quốc Gia Nghĩa Tử.
Bách khoa toàn thư – Quốc gia Nghĩa Tử.
SOURCES:
https://baovecovang2012.wordpress.com/.../truong-trung.../4/
Fb Bùi Anh Huy