Dan
Huynh
Ảnh
nghệ thuật thời đó đa số là ảnh phong cảnh quê hương, con người, chân dung,
tĩnh vật
Trước
năm 1975, nền nhiếp ảnh Việt Nam đã có không ít những thành tích trong làng
nhiếp ảnh nghệ thuật quốc tế với những tên tuổi của Nguyễn Cao Ðàm, Trần Cao
Lĩnh, Mạnh Ðan, Khưu Từ Chấn, Lý Lan Siêu, Phạm Văn Mùi, Tôn Lập, Ngô Ðình
Cường, v...v...
Chân dung nhiếp ảnh
gia Nguyễn Ngọc Hạnh và tác phẩm “Vá cờ”
(Hình: Dan Huynh/
Nguoi Viet)
Ảnh
nghệ thuật thời đó đa số là ảnh phong cảnh quê hương, con người, chân dung,
tĩnh vật… Mỗi một tác phẩm, thể loại đều mang theo ý nghĩa và ngôn ngữ riêng
của tác giả…
Nhưng
để có nhiều tác phẩm nói về người lính Việt Nam Cộng Hòa và đoạt được nhiều
giải thưởng quốc tế chắc chắn không ai thành công bằng nhiếp ảnh gia Nguyễn
Ngọc Hạnh. Ông có riêng một phong cách nhiếp ảnh để diễn tả chân dung người
lính và những mối liên quan đến cuộc sống, tâm tư của đời lính…
Những
tác phẩm của ông đã làm rung động biết bao nhiêu quả tim trong thời chiến tranh
Việt Nam như: “Tiếc thương”, “Tấn công”,
“Hạnh phúc trong tầm tay”, “Chân dung người lính”, v.v. Phong cách đó được
ông trau chuốt, ý tứ, dàn dựng đến từng centimét; từ ánh sáng đến bố cục không
chê vào đâu và chỉ bấy nhiêu đủ nói lên ông là nhiếp ảnh gia dàn dựng (set up)
bậc thầy!
Tác
phẩm “Tiếc thương” vang bóng một thời của Nhiếp ảnh gia Nguyễn Ngọc Hạnh
Ðến thăm ông vào một ngày cuối Thu, được ông mời đến tư
gia. Ði theo những bước chân của ông với chiếc gậy thời gian chậm rãi trên muôn
ngàn chiếc lá vàng khô để cảm xúc được tiếng thu và cảm nhận thời gian trải qua
một đời người nghệ sĩ nhiếp ảnh…
Ông
ở một mình trong khu apartment thật giản dị, yên tĩnh và kín đáo.
Bước
vào căn nhà nhỏ của ông mới thấy được sức sống của người nhiếp ảnh gia 84 tuổi
mãnh liệt đến dường nào! Không gian ảnh ấm cúng của ông được đón chào khách đến
thăm bởi 3 tác phẩm ảnh khỏa thân ngay cửa bước vào, ba ảnh nghệ thuật khỏa
thân đen trắng, ánh sáng ven tạo đường nét thanh thoát… Bên dưới, trang trí
chiếc bàn nhỏ với hai chiếc chén nhỏ, đôi đũa và đôi muỗng như một bữa cơm tình
yêu luôn đang chờ hai người hạnh ngộ!
Khó
khăn để bước đến phòng khách sát bên bởi chung quanh ông để khá nhiều hình ảnh,
khung và kể cả khá nhiều vật dụng trang trí lỉnh kỉnh. Phòng khách của ông được
trang trí bằng những tác phẩm khổ lớn nổi tiếng một thời của ông và một vài
khung ảnh nho nhỏ chụp với gia đình…
Kỷ
niệm, ký ức, một thời trai trẻ, một mái ấm, một cuộc tình, một tác phẩm xen lẫn
nhau để cho ông chiêm nghiệm, ngắm nghía trong yên lặng… Ðó là những gì còn lại
trong đời sống tinh thần của người nghệ sĩ.
Tác phẩm ‘Tấn
công’của Nhiếp ảnh gia Nguyễn Ngọc Hạnh
Ông ngủ một mình trên chiếc ghế sofa nhỏ nhắn, chắc cũng
là nơi ông làm việc với những tác phẩm thân thương của mình. Ông mở cửa một căn
phòng lớn giới thiệu kho ảnh của mình… Căn phòng này là phòng ngủ của ông nhưng
lại trở thành kho ảnh vô giá của mình, thật ngạc nhiên chỉ toàn là ảnh và khung
ảnh chất đầy cứng căn phòng không chừa đủ một lối đi, bên trên là bàn thờ Chúa…
Sự công nhận người nghệ sĩ đam mê nghệ thuật suốt cả một đời người đã không
riêng bởi cuộc đời mà còn có Chúa, đó là niềm tin mãi mãi của ông.
Nhiếp ảnh gia Nguyễn Ngọc Hạnh đã chia sẻ những cảm xúc của ông đối với khách đến thăm:
“Tôi
nghĩ sẽ không bao giờ ‘gác kiếm’, cũng như tôi chưa bao giờ tuyên bố về hưu. Cuộc
đời nhiếp ảnh của tôi là nỗi đam mê, tôi quan niệm người nghệ sĩ là tất cả những
gì nhìn sáng tạo trong khung ngắm đều hướng về lòng tốt, lòng thành đó là một
hy sinh rất lớn ta sẽ được trả công, không phải thế gian mà trời đất sẽ trả
công cho ta…”
Không gian nhiếp ảnh
và những tác phẩm một thời của ông
(Hình: Dan Huynh/Nguoi
Viet)
Dưới đây là cuộc phỏng vấn ngắn
với nhiếp ảnh gia Nguyễn Ngọc Hạnh
tại tư gia của ông ở San Jose
NV:
Có nhận định trong giới ảnh nghệ thuật cho rằng nhiếp ảnh
gia Nguyễn Ngọc Hạnh chuyên chụp ảnh dàn dựng, vậy với những ảnh dàn dựng chu
đáo tỉ mỉ như vậy sẽ mất đi sự trung thực, mất đi những moment và như vậy tác
phẩm mất đi một điều gì đó chăng? Xin cho biết cảm nghĩ của ông?
Căn phòng ngủ trở
thành kho ảnh vô giá đã đẩy tác giả ra ngủ ở… sofa.
Nhiếp
ảnh gia NNH:
Tôi thiết nghĩ rằng người nhiếp ảnh có 2 cách chụp. Cách
thứ 1 chụp ngoài trời chúng ta kiên nhẫn chờ đợi ánh sáng, chờ thời điểm.
Ánh
sáng là linh hồn của nhiếp ảnh, và nhiếp ảnh là nghệ thuật của ánh sáng, nếu
không có ánh sáng đẹp chúng ta trở lại set up bằng ánh sáng của mình, dàn dựng
để tạo ra như thật, nó giả nhưng là thật, người nhiếp ảnh phải chịu trách nhiệm
trong khung ngắm của mình, phải biết tác động sự thật lên người mẫu của mình từ
âm thanh, mệnh lệnh chỉ huy, âm nhạc…
Ðiều
khó nhất là… “thôi miên” và tác động lên người mẫu, đó là tài riêng của tôi. Ví
dụ như tác phẩm Tiếc Thương của tôi
đã được dàn dựng đến nỗi người mẫu của tôi đã khóc thật, ngoài những giọt nước
mắt thật trên mặt người mẫu, có cả giọt nước mắt giả tôi nhỏ lên chiếc thẻ bài!
Ngày xưa tôi đã dàn dựng ngay ngoài chiến trường thật, bắn
thật, khói lửa chiến tranh thật và người lính sống trong cảm xúc của mình ngoài
chiến trường, bấm máy đúng lúc trong dàn dựng vẫn bắt được cái hồn của ảnh. Ðể
người thưởng ngoạn không tìm được khuyết điểm trong tác phẩm đó là thành công
của nhiếp ảnh dàn dựng.
NV:
Ðược biết ông cũng có nhiều tác phẩm khỏa thân, xin ông
cho biết cảm nghĩ của ông về thể loại này?
NNH:
Ðấng tạo hóa đã tạo nên người nữ và người nam rất là
perfect. Thượng đế tạo người nam để lôi kéo tình ái, và chúng ta phải biết dùng
ánh sáng để vẽ lên những tác phẩm của tạo hóa. Sự phối hợp nghệ thuật với sự
trần truồng là một biên giới rất mong manh, tác phẩm nude được thể hiện bởi sự
phối hợp đó để được thiêng liêng tinh túy, hoặc là sự dâm đãng trần tục của ác
quỷ làm ô uế thân xác của mình. Ba tác phẩm nude của tôi đang được treo ở vị
trí danh dự nhất trong ngôi nhà này nói lên sự thoát tục đó…
NV:
Là một nhiếp ảnh gia có nhiều thành công trên quốc tế, xin
ông cho thế hệ trẻ nhiếp ảnh Việt Nam vài lời chỉ giáo? Ông có nghĩ đến việc
trở về Việt Nam chụp ảnh không?
NNH:
Hiện thời tôi đang ở hải ngoại và chắc chắn rằng không bao
giờ được Cộng Sản cho trở về.
Tôi
chỉ khuyên những thế hệ trẻ nhiếp ảnh đi sau nên công bình trung thực khi trở
về quê hương chụp hình, phải biết chụp sự thật, ngoài những cảnh thành phố,
building cao đẹp còn có những hình ảnh người dân nghèo đau khổ, những khu nhà ổ
chuột. Nói lên sự thật, mặt trái của xã hội, phải có tương phản, đừng nhìn một
hướng, phải công bình trong ống kính của mình đó là sự trong sáng của người
nhiếp ảnh. Sự công bình sẽ không mất lòng ai vì mình đã được ban ra để sáng
tạo, tôi rất tiếc không được về Việt Nam để được đi chụp ảnh như vậy.
NV:
Xin ông cho biết những dự định sắp tới của ông? Một chuyến
sáng tác hoặc một cuộc triển lãm?
NNH:
Tôi chưa bao giờ nghỉ ngơi nên đang có một chương trình
lớn cuối đời nhiếp ảnh của tôi là sẽ tổ chức cuộc triển lãm Top Ten
Photoghrapher vào năm 2011, mười nhà nhiếp ảnh hàng đầu của PSA đúc kết.
Tôi
muốn mời 10 nhiếp ảnh gia có thành tích Top Ten nhiều nhất từ xưa đến nay,
trong đó có 3 nhiếp ảnh gia Việt Nam: Ông Thomas Lang (USA), Huỳnh Hoa
(Australia) và tôi… Tôi dự định đầu tiên sẽ tổ chức ở San Jose, kế đó là Nam
Cali tại báo Người Việt, Los Angeles và sau cùng là sẽ qua Houston, Texas.
Ðây
là cuộc triển lãm Top Ten Photographer đầu tiên từ năm 1975 đến giờ. Dự định sẽ
in sách và trophy, đây là chương trình rất lớn và tốn kém. Tôi nghĩ rằng cuộc
triển lãm này sẽ hấp dẫn với giới nhiếp ảnh và cộng đồng Việt Nam ở hải ngoại,
cộng đồng bé nhỏ ở đây so với 80 triệu người ở Việt Nam sẽ làm được vì có được
những nhiếp ảnh gia Top Ten mà trong nước chưa có được điều đó.
Trong
một không gian nhiếp ảnh, chúng tôi cảm nhận được lòng đam mê của một nhiếp ảnh
gia tuổi đã 84. Ông đã sống trọn vẹn cho nghề nghiệp và trong nỗi cô đơn trống
vắng đó chắc không thể ảnh hưởng đến tinh thần trẻ trung của ông, có thể ông đã
tìm được một hạnh phúc thầm lặng qua những tác phẩm một thời vang bóng của
mình: “Người lính”, “Người quả phụ với chiếc thẻ bài”, “Cô gái
vá cờ” và kể cả những thân thể ngọc ngà thánh thiện… chung quanh ông. Khi
chúng tôi chia tay, ông vui vẻ chân tình nói: “Lần đầu tiên có nhiều người đến
khám phá không gian yên tĩnh của ông, thật… vui như vậy!”
SOURCE:
No comments:
Post a Comment