Thụy Khuê:
Thưa anh Hoàng Phủ Ngọc Tường, đây là lần đầu tiên anh đến Pháp?
Lý do gì đã khiến anh được đi? Xin anh cho biết cảm tưởng của anh.
Hoàng Phủ Ngọc
Tường:
Đúng là lần đầu tiên tôi tới Pháp. Tôi sang Pháp qua cửa ngõ của
nước Đức, ở đấy tôi đã nhận được sự bảo trợ của hiệp hội Schmitz Stiftung để đi
dự tuần Việt Nam của tổ chức "Chung Một Thế Giới" ở thành phố
Freiberg. Tiếp theo tôi đi dự hội thảo Euro-Việt III tại Amsterdam. Và sau đó
tôi sang Pháp chơi. Ấn tượng mạnh nhất của tôi sau gần một tháng lãng du bên
Tây là như thế này: Trước mắt tôi là một cuốn sách mà tưởng chừng như tôi đã biết
hết mọi cái ở trong đó, nhưng chính lúc này tôi lại đang giở ra những trang đầu.
Cuốn sách đó tên gọi là Châu Âu.
TK:
Thưa anh, nhân dịp này xin hỏi anh một vài vấn đề liên quan đến biến
cố Mậu Thân ở Huế mà từ bao nhiêu năm nay, anh đã bị một số dư luận xem như anh
có dính líu vào, hoặc anh là một trong những "thủ phạm" vụ Mậu Thân.
Trước hết, xin anh cho biết: Mọi việc thực sự đã xẩy ra như thế nào?
HPNT:
Hàng chục năm nay, mỗi năm cứ tới dịp 30 tháng 4, hoặc dịp Tết thì
nhiều tờ báo hải ngoại lại đưa tên tôi ra làm con vật tế thần, bằng cách nói đi
nói lại, y như thật, rằng tôi là một tên đồ tể Mậu Thân ở Huế. Thực ra thì đó
là một sự bịa đặt, mang ý định vu khống hoàn toàn. Sự thực là tôi đã từ giã Huế
lên rừng tham gia kháng chiến vào mùa hè năm 1966, và chỉ trở lại Huế sau ngày
26 tháng 3 năm 1975. Như thế nghĩa là trong thời điểm Mậu Thân 1968, tôi không
có mặt ở Huế.
Sau năm 1975, ít ra là đã có ba tài liệu sau đây xác nhận rằng tôi
không có mặt ở Huế hồi Mậu Thân:
1. Nhiều người hay nhớ lõm bõm bài trả lời phỏng vấn của anh Lê
Văn Hảo trên báo Quê Mẹ, xuất bản ở Paris, để buộc tội tôi. Thực ra thì trong
bài này, tôi đã đọc kỹ, thấy anh Hảo nói rất đúng rằng, hồi Tết Mậu Thân, cả
anh Hảo và tôi đều đang ở trên một vùng núi, cách xa Huế gần 50 cây số, và
không hề có chuyện tôi về Huế để giết người.
2. Bài viết của anh Đặng Tiến đăng trên báo Thông Luận, Paris,
trong đó Đặng Tiến dẫn chứng nhiều nguồn tư liệu đã công bố ở trong nước, do
nhiều nhân vật khác nhau cung cấp, bác bỏ những lời lẽ xảo ngôn lệnh sắc trên
báo Thông Luận buộc tội tôi về chuyện giết người ở Huế trong năm Mậu Thân.
3. Trong cuốn Giải Khăn Sô Cho Huế, của Nhã Ca in sau biến cố Mậu
Thân, tác giả cũng nói rằng: Phủ (tức là tôi), không về Huế, và nếu có về thì
chắc cũng không giết người. Tôi thành thật cảm ơn chị Nhã Ca đã dành cho tôi điều
nhìn nhận khách quan rất quan trọng này, dù trong cảnh tượng máu lửa hỗn quan hỗn
quân của Huế Mậu Thân.
Đã không có mặt ở Huế thì làm sao tôi -Hoàng Phủ Ngọc Tường- lại
có thể làm cái việc ghê gớm gọi là "đồ tể" Mậu Thân ở Huế được?
TK:
Như vậy thì anh đã làm gì trong thời gian Tết Mậu Thân? Anh ở đâu?
Anh làm những chức vụ gì?
HPNT:
Có một tổ chức chính trị của các lực lượng đấu tranh của phong
trào Huế ra đời trong bối cảnh xuân Mậu Thân, ấy là Liên Minh Các Lực Lượng Dân
Tộc Dân Chủ Và Hòa Bình Thành Phố Huế, do anh Lê Văn Hảo làm Chủ tịch, Hòa Thượng
Thích Đôn Hậu và bà Nguyễn Đình Chi làm Phó chủ tịch. Với tư cách Tổng thư ký,
tôi luôn luôn có mặt bên cạnh các vị kể trên để làm công tác chính trị của Liên
Minh, tuyệt nhiên không dính líu gì đến chuyện nhúng tay vào máu ở Huế. Trụ sở
chiến dịch của Liên Minh là một địa đạo Trường Sơn, thuộc huyện Hương Trà, tỉnh
Thừa Thiên, Huế. Trụ sở này, đã được mô tả đầy đủ trên báo Lao Động, ở trong nước
cách đây hai tháng.
TK:
Nhìn từ phía những dữ kiện lịch sử mà anh nắm bắt được, diễn biến
Mậu Thân đã xẩy ra trong một trình tự như thế nào?
HPNT:
Huế Mậu Thân đã xẩy ra cách đây gần 30 năm. Sách vở, tài liệu đã
được công bố từ nhiều phía của cuộc chiến, khá đầy đủ, có thể làm cơ sở cho những
phân tích khoa học để giải phẫu một cuộc chiến mà thật ra, không thể đơn giản
tách riêng ra trong biến cố Mậu Thân. Điều quan trọng còn lại tôi xin ngỏ bầy ở
đây, với tư cách là một đứa con của Huế, đã ra đi và trở về, ấy là nỗi thống
thiết tận đáy lòng mỗi khi tôi nghĩ về những tang tóc thê thảm mà nhiều gia
đình người Huế đã phải gánh chịu, do hành động giết oan của quân nổi dậy trên mặt
trận Huế năm Mậu Thân. Đó là một sai lầm không thể nào biện bác được, nhìn từ
lương tâm dân tộc, và nhìn trên quan điểm chiến tranh cách mạng.
Nhưng tôi tin rằng đây là một sai lầm có tính cục bộ, từ phía những
người lãnh đạo cuộc tấn công Mậu Thân ở Huế, chứ không phải một chính sách toàn
cục của cách mạng. Bởi vì tình trạng giết chóc bừa bãi như vậy, đã không xẩy ra
ở những địa phương khác trong Mậu Thân, ngay cả trên một địa bàn rộng lớn với
tình trạng xen kẽ giữa những lực lượng đối địch rất phức tạp như ở Sài Gòn thời
ấy.
TK:
Vậy, theo anh, ai trách nhiệm những thảm sát ở Huế?
HPNT:
Tôi không đủ thẩm quyền để phán xét bất cứ cá nhân nào. Xin trích
dẫn theo trí nhớ một ý tưởng trong hồi ký của chính ông Lê Minh, tư lệnh chiến
dịch Huế Mậu Thân: Dù bởi lý do nào đi nữa, thì trách nhiệm vẫn thuộc về những
người lãnh đạo mặt trận Mậu Thân, trước hết là trách nhiệm của tôi. Qua bài hồi
ký tâm huyết này, đã được công bố trên tạp chí Sông Hương, Huế, và sau đó, nếu
tôi không nhớ lầm, đã được dịch và in toàn bộ trên báo Mỹ Newsweek, tác giả, Lê
Minh (lúc đó đã nghỉ hưu), còn nhắc nhở rằng, điều quan trọng có thể làm, và phải
làm bây giờ, là những người lãnh đạo kế nhiệm ở Huế, phải thi hành chính sách
minh oan cho những gia đình nạn nhân Mậu Thân, trả lại công bằng trong sáng và
những quyền công dân chính đáng cho thân nhân của họ.
TK:
Ngoài ra anh còn "được" hay "bị" là nhân vật của
nhiều tiểu thuyết, đặc biệt là Mùa Biển Động của Nguyễn Mộng Giác. Tường trong
tiểu thuyết của Nguyễn Mộng Giác và anh, có chỗ nào giống nhau? Chỗ nào khác
nhau?
HPNT:
Có lẽ chỉ giống nhau ở cái nốt ruồi ở góc cằm, như Nguyễn Mộng
Giác đã lưu ý độc giả vào cuối bộ sách. Ngoài ra thì không nên nói đến một sự
giống hoặc khác nhau nào giữa một nhân vật hư cấu trong tiểu thuyết và một con
người thực đang sống ở ngoài đời là tôi. Nhưng có điều khác nhau rất quan trọng
là: Tôi, Hoàng Phủ Ngọc Tường, thì không có mặt trong Mậu Thân ở Huế như nhân vật
trong tiểu thuyết của anh Nguyễn Mộng Giác. Và tôi cũng chưa bao giờ biết làm
công việc của một tên chỉ điểm hèn hạ để hại bạn như là cái thằng Tường trong
sách của anh Giác.
À mà anh Nguyễn Mộng Giác này, chán chi tên mà tại sao anh lại lấy
tên tôi để đặt cho cái nhân vật khốn khổ tội nghiệp của anh, khiến những kẻ độc
miệng cứ nhè vào tôi mà vu khống, mà nguyền rủa mãi như vậy? Nếu nhân vật trong
Mùa Biển Động của Nguyễn Mộng Giác mang một cái tên nào khác, thí dụ như Vách,
Phên chẳng hạn, chắc chắn là không có gì dính líu tới Tường này cả.
TK:
Anh nghĩ sao về Giải Khăn Sô Cho Huế của chị Nhã Ca?
HPNT:
Dù có một số sự việc không đúng sự thực, do có hoặc không có dụng
ý của tác giả, Giải Khăn Sô Cho Huế đối với tôi, vẫn là một bút ký hay, viết về
Huế Mậu Thân; hàng chục năm qua đọc lại, tôi vẫn còn thấy quặn lòng. Chị Nhã Ca
làm tôi liên tưởng tới Nỗi Buồn Chiến Tranh của Bảo Ninh.
TK:
Về một lời tuyên bố của anh trong một phóng sự chiếu trên đài truyền
hình Mỹ, Anh, Pháp ... mà nhiều người đã dựa vào đó để đả kích anh. Anh đã
tuyên bố những lời ấy trong trường hợp như thế nào? Tại sao?
HPNT:
Hồi đó, ông Burchett và đoàn làm phim "Việt Nam một thiên lịch
sử truyền hình" tới Huế, chọn tôi để chất vấn về chuyện tang tóc của Huế Mậu
Thân. Tôi nhớ một cách đại thể, là tôi đã nói về ba thành phần nạn nhân khác
nhau: 1) Những người chết do hành động trừng phạt của quân giải phóng dành cho
những người thực sự có tội. 2) Những người bị giết oan. 3) Những nạn nhân chết
do Mỹ ném bom vào đám đông hoặc quân chính phủ bắn giết trả đũa khi phản kích.
Cả ba trường hợp này đều có thực, chết nằm xen kẽ nhau trên các đường phố Huế Mậu
Thân.
Lâu rồi, trả lời ứng khẩu thế thôi, tôi không nhớ thật cụ thể những
điều đã nói, và cũng không có dịp xem lại nguyên bản phim như nó đã được chiếu ở
nước ngoài; nên không biết cuốn phim có tái hiện trung thành những ý tưởng của
tôi hay không.
TK:
Xin anh một lời kết cho buổi nói chuyện hôm nay. Đối với những người
đã "kết tội" anh, anh nghĩ sao? Và nói rộng ra đến tình trạng chung của
các sự ước đoán và quy kết.?
HPNT: Xin cám ơn đài RFI và chị Thụy Khuê đã dành cho tôi một cơ hội
để tự bạch trước thính giả mà lâu nay, chắc có không ít người đã căm hận tôi,
do tin lầm vào những lời vu khống của người khác. Người đời thường tình, dễ
nghe, dễ tin, không nói làm gì; ở đây lại là những người cầm bút, là nhà văn,
là nhà báo, họ chưa quen biết tôi, và tôi cũng chưa quen biết họ bao giờ. Sao
người ta lại cứ mải say mê trong hành động vu khống kẻ khác như vậy. Sự lên án
hoặc buộc tội là quyền chọn cách nhìn cuộc chiến, nhưng sự vu khống lại thuộc về
nhân cách của người cầm bút.
Tôi đã nói hết sự thật trong một lần. Xin thưa, từ nay đừng bắt
tôi phải chịu trách nhiệm những tội lỗi mà tôi không hề đụng tay tới bao giờ,
và mọi sự phán xét xin hãy dành cho những kẻ thích tạo dựng tên tuổi bằng cách
lấy nhọ nồi bôi vào trán người khác.
Tôi xin chân thành biết ơn sự quan tâm của quý vị thính giả dành
cho câu chuyện có phần nào liên quan tới lương tâm và danh dự của tôi, và xin bạn
hữu ở khắp bốn phương trời, hãy giữ trọn vẹn lòng tin vào thằng bạn ngày xưa của
mình, rằng Tường vẫn là một con người tính bản thiện.
TK:
Xin cám ơn anh Hoàng Phủ Ngọc Tường.
© Copyright Thuy Khue 1997
SOURCE:
.
No comments:
Post a Comment